Devlet yönetimi yapısının en önemli unsurlarından biri bürokrasidir. Kamu yönetiminin temelini oluşturan bürokrasi, devletin üst, orta ve alt düzey merkezi ile taşra yönetiminde aktif bir rol üstlenir. Bu etkinlik olumlu sonuçlar doğurduğunda devlet yönetiminde başarı sağlanırken, olumsuz sonuçlar ise başarısızlığa yol açar.
Bürokrasi, siyaset kurumunun seçimlerde istihdam vaadiyle hareket ettiği ve seçim sonuçlarıyla siyasi bağlılık veya çıkarlar doğrultusunda istihdamların gerçekleştirildiği bir alan olarak algılanmaktadır. Bu durum, kamu yönetiminde başarı kriterinin liyakat değil, başka unsurlar olduğunu göstermektedir. Bürokrasi alanında standartların sağlanması ve liyakat esasına dayalı personel alımı, hem başarıyı artıracak hem de devletin temel görevlerinden biri olacaktır. Siyaseti bürokrasinin istihdam kaynağı olarak gören anlayıştan uzaklaşmak, yalnızca devletin değil, aynı zamanda siyaset kurumunun da üzerinde durması gereken bir meseledir.
Yeni Dünya 5.0, bürokrasiyi liyakat esasına dayalı istihdam edilen ve sürekli gelişimi benimsemiş çalışanlardan oluşan bir organizasyon olarak tanımlamaktadır. Bu amaçla, Bürokrasi 5.0 kavramı geliştirilmiş ve bürokrasinin yeni çağda nasıl bir yapıya sahip olması gerektiği belirlenmiştir.
Bürokrasi 5.0’a göre işe alım süreçlerinde sınavlar, mülakatlar ve benzeri yöntemlerin kaldırılması gerekmektedir. Bu araçlar, siyasetin kendi destekçilerini işe almak için kullandığı pratik araçlardır. İşe alımda tek kriter, Liyakat 5.0’da belirlenen ilkeler olmalıdır. İşe alım sonrasında teknoloji, kişisel gelişim sürecinde yardımcı bir araç olarak devreye girmelidir. Bürokrasi 5.0’a göre, yalnızca işi yapmak yeterli değildir; çalışanların, yaşam boyu gelişim ilkesi doğrultusunda değişen ve gelişen dünyaya uyum sağlamaları için kendi gelişimlerini desteklemeleri gerekmektedir.
Bürokrasi 5.0’a göre, kamu sektörü çalışanları ile özel sektör çalışanları arasında bir fark bulunmamaktadır. Bu nedenle, bürokrasiye girip ömür boyu güvence altında olma düşüncesinden vazgeçilerek, yasal düzenlemelerle bürokrasiyi koruyan engellerin kaldırılması sağlanmalıdır. Bürokrasi sistemleri, yalın süreçlere dayalı bir yapıya dönüştürülmeli ve personelin bu sisteme tam motivasyonla uyum sağlaması teşvik edilmelidir. Ayrıca, çalışanların performans yönetimi kapsamında mentörlük mekanizmalarının kurulması ve etkin bir şekilde işletilmesi sağlanmalıdır.
Bürokrasi 5.0 sistemi içinde çalışanlar, performanslarının takip edildiğinin, sürekli kişisel gelişim sağlamaları gerektiğinin ve devlet yönetim sistemine tam uyum göstermeleri gerektiğinin bilincindedirler. Ayrıca, Bürokrasi 5.0’da kamu sektörü, siyaset kurumunun oy almak için istihdam ettiği bir rüşvet kaynağı değildir; bu konuda net bir duruş sergilemektedir.
Bürokrasi 5.0 ile hantal, muhafazakâr ve halktan kopuk bir yapı yerine, Yalın Yönetim 5.0 ve Liyakat 5.0 sistemlerinin hâkim olduğu, daha az sayıda çalışandan oluşan, hızlı hareket eden ve vatandaş lehine işleri hızlandıran, toplumla iç içe bir bürokratik yapı inşa edilecektir. Böylece bürokrasi, devlet yönetimini yavaşlatan ve sağlıklı yapısını engelleyen bir grup olmaktan çıkarak, devlet yönetiminin başarısını hızlandıran bir etki yaratmalıdır.
