Yönetim, insanın kendini yönetmesiyle başlayan ve dünyanın en eski bilimlerinden biridir. Ancak, diğer bilimlere kıyasla gelişimi daha yavaş ilerlemiştir. Bu durum, yönetim alanının henüz tam bir kimlik arayışında olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla, alt dallarının da net bir kimliği ve konumu henüz belirlenmemiştir. İlginç bir şekilde, yönetim ve alt dallarının kimlik arayışını sonuçlandırmaya yönelik yeterli çalışmalar yapılmamaktadır.
Pandemi ile birlikte başlayan yeni dönemde, yönetim alanı önemli ölçüde etkilenmiştir. Kişisel yönetimden toplumsal yönetimlere kadar geniş bir yelpazede yönetim yeniden ele alınacak ve yönetime dair tanım, kavram ve ilkeler güncellenecektir.
Yönetimin en önemli alt dallarından biri devlet yönetimidir. Mevcut dünya durumu, devlet yönetimlerinin toplamını yansıtmaktadır. Devlet yönetimi konusunda bugüne kadar iki ana yaklaşım bulunmaktadır: Kıt’a Avrupası ve Anglo-Amerikan yaklaşımları. Bu iki yaklaşım arasındaki temel fark, merkeziyetçilik ve adem-i merkeziyetçilik konusundaki görüş ayrılıklarıdır. Ancak her iki yaklaşımda da kimlik arayışı mevcuttur. Devlet yönetiminin bir disiplin, model veya bilim olup olmadığı net bir şekilde tanımlanmamıştır. Ayrıca, her iki yaklaşımda da yönetimsel denetime yeterince yer verilmemiştir. Denetim, yönetimin ayrılmaz bir parçasıdır; eğer denetim yoksa yönetim tam anlamıyla bir yönetim değildir. Yönetimden bahsedebilmek için yönetimsel denetimin varlığı şarttır. Bu nedenle, her iki yaklaşımda da yönetimsel denetim eksik olduğu için tam bir yönetim anlayışından söz edilemez. Sonuç olarak, Kıt’a Avrupası ve Anglo-Amerikan yaklaşımlarının devlet yönetimi konusundaki katkıları, yeni çağda etkisiz kalacaktır.
Yeni çağda, Merkez Anadolu Devlet Yönetimi Sistemi, başarılı bir devlet yönetimi modeli oluşturmak amacıyla geliştirilmiştir. Bu sistem, yeni çağın standartlarına uygun bir model sunarken, devlet yönetiminin bir bilim olduğunu ve yönetimsel denetimin varlığı ile yönetimi 360 derece ele almaktadır.
Merkez Anadolu yaklaşımı, merkeziyetçilik ve adem-i merkeziyetçilik arasında karma bir model sunmaktadır. Yönetimsel denetimi merkezine alarak, Denetimli Kuvvetler Ayrılığı İlkesi çerçevesinde yasama, yürütme ve yargı erklerine denetim erki eklenmiştir. Bu sayede, yönetim sisteminin ve onu yürütenlerin denetimi sürekli olarak sağlanmaktadır. Böylece, devlet yönetiminde başarının şansa bırakılmaması hedeflenmektedir.
Denetimli Kuvvetler Ayrılığı ilkesi gereği, yürütme yasama içinden seçilecek ve yürütmenin başı başbakan olacaktır; cumhurbaşkanı ise denetim erkinin lideri olarak konumlandırılmıştır. Bu modele Cumhurbaşkanlığı Denetim Sistemi denir. Cumhurbaşkanı, ülkeyi temsil etme ve denetim erkinin etkin çalışmasını sağlama sorumluluğunu üstlenmektedir. Denetim erki, genişletilmiş gölge kabine vizyonuyla cumhurbaşkanının vekaletiyle Türk Milleti adına denetim yapacaktır. Bu denetimler tarafsız, bağımsız ve siyasetten bağımsız bir şekilde gerçekleştirilecektir.
Merkez Anadolu yaklaşımı, denetimi ön planda tutmaktadır. Denetim, otokontrolden öte, başarıya giden yolda kritik bir yapı taşıdır ve bu yapı taşı, Merkez Anadolu Devlet Yönetimi Sistemi’nin değiştirilemez ilkelerinden biridir.
Merkez Anadolu Devlet Yönetimi Sistemi, devlet ve kamu yönetimlerinin küçülmesini ve teknoloji yardımıyla daha küçük ama daha etkin, hızlı ve uyumlu organizasyonlar oluşturulmasını öngörmektedir. Çünkü organizasyon büyüdükçe, bütçeye olan yükü artmakta ve değişimlere uyum sağlama konusunda hantallaşmaktadır. Yeni çağda ise hızlı, değişimlere kolayca uyum sağlayan ve dışa açık, şeffaf yönetimler başarılı olacaktır.
Sonuç olarak, Kıt’a Avrupası ve Anglo-Amerikan yönetim yaklaşımlarının tam bir yönetim tanımını karşılamadığı ve yönetimin kimlik sorununu çözemediği için geçerliliğini yitirmiştir. Bu iki eksikliği gideren ve yeni çağın ihtiyaçlarını karşılayan Merkez Anadolu Devlet Yönetimi Sistemi, farklı bir devlet yönetimi tanımı sunmaktadır. Bu tanım, yönetimin olması gereken tam halini ortaya koymakta ve yeni çağın ihtiyaçlarına göre dinamik bir yapı oluşturmaktadır. Bu sistem, yeni çağın süper güçlü ülkesi hedefine ulaşmada önemli bir etki yaratacaktır.
