Eğitim Hakkı Lüks Değil, Temel Bir Haktır
Çocuklar… Sessiz çığlıklarını çoğu zaman duymakta geciktiğimiz, dünyaya tertemiz gelen ama sistemin, ihmalkârlığın, hoyratlığın ortasında kırılganlaşan minik kalpler. Onların en temel hakkı olan eğitim hakkı, yalnızca bir okula gitmekten ibaret değildir. Aynı zamanda güvenli, adil, destekleyici bir ortamda gelişimlerini sürdürebilmeleri anlamına gelir. Ne yazık ki günümüzde bu hak, ya ekonomik gerekçelerle ya da sistematik hatalarla zedeleniyor.
Bu noktada zorbalık, okul yaşamının en görünmez ama en yakıcı sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Akran zorbalığına maruz kalan bir çocuk, zamanla içe kapanır, ders başarısı düşer, hatta okula gitmek istemez hale gelir. Daha da acısı, bazı okullar bu durum karşısında mağduru korumak yerine, “sorun çıkmasın” diye sessiz kalır veya mağduru sistemden uzaklaştırmayı tercih eder. Oysa gerçek eğitim, çocuğu sadece matematikle, fenle donatmak değil; ona insan onurunu, adaleti, empatiyi öğretmektir.
Bu noktada velilere de büyük görev düşer. Herkes kendi çocuğuna odaklandığında, zorbalık karşısında susulduğunda, adalet değil konfor tercih edildiğinde olan yine çocuklara olur.
Unutulmamalıdır: Eğitim, ayrıcalıklıların değil; her çocuğun hakkıdır. Bir çocuğun elinden bu hakkı almak, yalnızca onu değil, geleceğimizi de karartmaktır.
Zorbalık Sadece Ayıp Değil, Suçtur
Zorbalık… Çocuklar arasında “yaramazlık” ya da “şakalaşma” olarak geçiştirilen bu kelime, aslında derin yaralar açan ve hukuki sonuçları olan ciddi bir meseledir. Gerek fiziksel gerek psikolojik düzeyde yaşanan her türlü zorbalık, sadece pedagojik değil, aynı zamanda hukuki bir sorundur. Ve en önemlisi: Zorbalık, sadece okulun iç düzeniyle çözülecek bir davranış bozukluğu değil; çoğu durumda açıkça bir cezai sorumluluk doğuran suçtur.
1. Hakaret (TCK m.125)
Akran zorbalığı çoğu zaman küçük düşürücü sözlerle başlar. Bir çocuğun dış görünüşü, ailesi, dili, dini üzerinden aşağılanması, alaya alınması “çocukça şaka” değil, açıkça hakaret suçu kapsamındadır. Üstelik mağdur çocuk bu sözler nedeniyle ruhsal travma yaşıyorsa, bu durum suçu ağırlaştırıcı nitelik taşır.
2. Kasten Yaralama (TCK m.86)
Fiziksel zorbalık — tokat atmak, itmek, çelme takmak — çocuğun bedenine yönelen her türlü kasıtlı eylem, kasten yaralama suçunu oluşturur. Mağdurun yaşı küçük olduğunda, failin de ceza sorumluluğu taşıyabileceği yaş sınırları dikkate alınarak çocuk ceza hukuku devreye girer.
3. Tehdit (TCK m.106)
“Eğer öğretmene söylersen seni döverim.” Bu tür cümleler çocuklar arasında sık duyulur. Ancak bu ifadeler, özellikle sürekli hale geldiyse ve çocuğun korkmasına yol açıyorsa, tehdit suçu kapsamına girer. Korkutma, sindirme, susturma amacıyla yapılan her sözlü veya yazılı ifade hukuki açıdan değerlendirilmelidir.
4. Şantaj, Cinsel Taciz, Özel Hayatın Gizliliğini İhlal
Teknolojinin yaygınlaşmasıyla birlikte zorbalık yeni bir boyut kazandı: siber zorbalık. Çocukların özel fotoğraflarını izinsiz paylaşmak, sosyal medya üzerinden aşağılamak ya da cinsel içerikli mesajlarla taciz etmek gibi eylemler yalnızca okul disiplinini değil, Türk Ceza Kanunu’nu da ilgilendirir.
5. İntihara Yönlendirme (TCK m.84)
Zorbalık uzun vadede mağdur çocuğun kendine zarar vermesine yol açabilir. Eğer bir çocuk sistematik olarak aşağılanıyor, dışlanıyor ve bu durum onun ruh sağlığını ciddi şekilde etkiliyorsa; zorbalık eylemleri, intihara yönlendirme suçu ile ilişkilendirilebilir. Bu, oldukça ciddi ve hassas bir durumdur.
Zorbalık yalnızca pedagojik değil, cezai bir meseledir. Okullar, öğretmenler, aileler ve hukukçular olarak bu bilinçle hareket etmek zorundayız. Suçun faili çocuk dahi olsa, adalet sisteminin çocuklara özgü işleyişi içinde değerlendirilir; ama cezasız bırakılmaz. Sessiz kalınan her olay yeni mağdurlar üretir.
Zorbalıkla mücadele, sessizliğe karşı hukukun sesini yükseltmektir.
