Türk tiyatro ve sinemasının usta oyuncusu Ayşen Gruda, 1,5 yılı aşkın bir süredir pankreas kanseri ile mücadele etti. Bir aydır İstanbul’da özel bir hastanenin yoğun servisinde tedavisi devam eden Gruda, Çarşamba günü 75 yaşında hayatını kaybetti. Ayşen Gruda son mesajında, ‘Ben burada oturuyorsam, sizler de beni izliyorsanız Atatürk’ün bize Cumhuriyet’i armağan ettiği için. Cumhuriyet’e sımsıkı yapışın’ demişti.
Gruda için öğle vakti Zincirlikuyu Camii’nde tören düzenlendi. Taziyeleri cami avlusunda kızı Elvan Gruda, torunu Emre Gruda, eski eşi Yılmaz Gruda, kardeşleri Ayben ve Ayten Erman kabul etti. Cenaze törenine TBMM Başkanı ve AKP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Binali Yıldırım, Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, CHP Genel Sekreteri Akif Hamzaçebi, CHP Milletvekilleri Sezgin Tanrıkulu ve Gürsel Tekin, CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, sanatçılar Erol Evgin, Rasim Öztekin, Nevra Serezli, Aydemir Akbaş, Ali Sunal, Müjdat Gezen ile sanat ve siyaset camiasında birçok isim, sevenleri ve yakınları katıldı. Cuma namazının ardından Gruda için cenaze namazı kılındı, helallik alındı.
“ÇOK DEĞER VERDİĞİM DOSTUM, ÇOK ŞEY ÖĞRENDİĞİM BİR İNSANDI, ANNEANNEMDİ”
Tören öncesi kızı Elvan Gruda, annesinin Türk bayrağına sarılı tabutunun başında gözyaşları içinde bekledi. Torunu Emre Gruda, “Çok garip hissediyorum. Çok değer verdiğim dostum, çok şey öğrendiğim bir insandı, anneannemdi. Bu ülkenin de annesiydi, değer verdiği bir insandı. Bugün onun isteği olan toplumun her kesiminde, kucakladığı herkes birlikte uğurluyor. Hepimizin başı sağ olsun” diye konuştu. Kardeşi Ayben Erman da “O kadar üzgünüm ki nasıl anlatayım, ablam gitti, öldü. Bunun daha ötesi yok” dedi.
“SON GÖREVİMİZİ YAPMAK ÜZERE BURADAYIZ”
TBMM Başkanı ve AKP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Binali Yıldırım cenaze töreni öncesinde bir açıklama yaparak, “Hepimizin aklında ‘domates güzeli’ diye, filmleriyle yer etmiş, tiyatro ve kültür sanat dünyamıza büyük eserler kazandırmış bir sanatçı hakkın rahmetine kavuştu. Ailesine, yakınlarına ve sanat camiasına baş sağlığı diliyorum. Son görevimizi yapmak üzere buradayız. İnsanlar doğar, büyür, yaşar ve nihayet dünyasını değiştirir. Bu hayatın vazgeçilmez bir kaidesidir. Bizim inancımıza göre ‘‘her canlı ölümü tadacaktır’ diye ayet vardır. Allah o günümüzde yardımcımız olsun” dedi.
“BİZİM GÖREVİMİZİ HER ZAMAN ONLARI ANILARIYLA YAD ETMEK”
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy da “En büyük değerlerimizi birer birer kaybediyoruz. Çok büyük bir kayıp. Allah rahmet eylesin, mekanı cennet olsun. Allah herkese sıralı ölüm nasip etsin. Bizim görevimizi her zaman onları anılarıyla yad etmek. Önemli olan yeni sanatçıların yetişmesi için gerekli ortamı yaratmak. Bununla ilgili gerekli yasa düzenlemelerini yaptık, meclisten geçti. İnşallah yeni sanatçılara vesile olması için elimizden geleni yapacağız. Ayşen Gruda’yı kaybettik, Allah bundan sonrakilere uzun ömür versin” diye konuştu.
“ONUN KADAR GÜZEL DİNLEYEN BÜYÜK, USTA SANATÇI GELMEZ”
Sanatçı Volkan Severcan, “1984’ten beri beraber oynuyoruz, çalışıyoruz, hayatı beraber geçiriyoruz. Bizim için sadece oyuncu arkadaşımız değil, ailemizin bir parçası. Türkiye için de çok büyük bir kayıp” dedi.
Nevra Serezli, “Cumhuriyet kadını, entelektüel, dost, oyuncu, müthiş bir insandı. Hakikaten Ayşen’i anlatmak çok üzün sürer. Komedyendi, komediyi çok iyi bilirdi. Çok güzel anılarımız oldu. Ayşen’in gidişi beni çok sarstı” şeklinde konuştu. Aydemir Akbaş, “Bir filme başlayacağım zaman, senaryoda ilk rol verdiğim insan Ayşen’di. Onun üstüne oyuncu gelmedi. Kim ‘ben komedyenim’ diyorsa oturup biraz düşünsün. Ayşen yeri doldurulmayacak insanlardan biri” dedi.
Sanatçı Rasim Öztekin, “Türkiye çok önemli bir kayıp verdi. Sinemanın, tiyatronun başı sağ olsun” diye konuştu. Müjdat Gezen, bütün sevenlerine baş sağlığı dileyerek, “Böyle günde konuşmalar klasiktir, üzüntülüyüz” dedi.
Erol Evgin, Ayşen Gruda ile neredeyse bin gece sahne ve kulis paylaştığını belirterek,”Çok değerli çok büyük sanatçı dostumdu. Hastalığını takip ediyorduk. Genç yaşta diyeceğim çünkü 90’lı, 100’lü yaşlardan söz edildiği günümüzde 70’li yaşlar neredeyse orta yaş kabul ediliyor. Ben müzikal oynarken, tiyatro sanatçısı olmadığım için Ayşen ve Adile ablaya danışırdım. Ayşen bana çok güzel bilgiler anlatırdı tiyatro ile ilgili. ‘Tiyatro dinleme sanatıdır da’ derdi. Onun kadar güzel dinleyen büyük, usta sanatçı gelmez. Boşluğunu doldurmak çok zor” şeklinde konuştu.
“HEPİMİZİN ÇOCUKLUĞUYDU”
CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu da “Bu toprakların en kıymet verdiği sanatçılarımızdan ve hakikaten sanatçı olan, yıllar boyunca unutulmayacak olan Ayşen Gruda’yı kaybetmenin üzüntüsünü yaşıyoruz. Hepimizin başı sağ olsun” derken, Sezgin Tanrıkulu ise, “Hepimizin çocukluğuydu. Halkın sanatçısıydı. Allah’tan rahmet diliyorum” şeklinde konuştu.
Gürsel Tekin, “Bizlerin bu oyuncuların tamamı bizlerin ablaları, ağabeyleri gibiydi. Hepimizin baş tacı olmuştu. Yıllar geçmesine rağmen onların filmlerini özlemle izliyoruz. Hayat böyle işte, bir gün son oluyor” dedi. CHP Genel Sekreteri Akif Hamzaçebi “Hayatımızda hep vardı. Hayatımızı güzelleştiren bir insandı. Sempatik ve güler yüzlüydü, sevgi doluydu. Allah rahmet eylesin” diye konuştu.
ALKIŞLARLA UĞURLANDI
Ayşen Gruda cenaze töreninin ardından dua ve alkışlarla uğurlandı. Gruda, Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi
VASİYETİ…
Gruda, geçen yıl Posta gazetesine verdiği röportajında, “Biliyorum ki bu halk beni nasıl gömeceğine kendi karar verecek” demişti. “Öyle bir vasiyetiniz mi var?” sorusuna “Hayır. Vasiyete gerek yok. Onlar bilir beni nasıl gömeceklerini. O gün gelene kadar da benden sevgi ve ilgilerini esirgemeyeceklerini hissediyorum” yanıtını vermişti.
CUMHURİYET’E SIKI SIKI SARILIN
Geçen yıl 56’ncı sanat yılını kutlayan Yeşilçam’ın yıldız ismi Ayşen Gruda, “Ben burada eğer oturuyorsam, sizler de beni oradan izliyorsanız Atatürk’ün bize Cumhuriyet’i armağan ettiği için. Cumhuriyet’e sımsıkı yapışın” demişti.
Ekim ayında Avcılar Belediyesi Barış Manço Kültür Merkezi’nde ‘Deli kadın’ oyunuyla sevenlerinin karşısına çıkan Gruda, kuliste gazetecilerin “Birkaç cümle ile kendisini anlatması” istenince, “Ayşen Gruda, kitap gibi kadın. Birkaç cümle ile nasıl özetleyeyim? İyi kalpli, düzenli, işine çok sadık, çok dikkatli, dürüst ve oyundaki gibi deli. Bütün dünyayı zaten deliler idare ediyor” demişti.
SANATLA DOLU BİR HAYAT
Gruda, Erman Ailesi’nin ortanca kızı olarak 1944’te İstanbul, Yeşilköy’de dünyaya geldi.
Çocuk yaşta Ermeni komşularının taklidini yaparken yeteneği keşfedilen Gruda, henüz lisedeyken babasını kaybetti ve okulu bırakıp çalışmaya başladı.
İlk kez 1962’de “Kongre Eğleniyor” adlı vodvilde küçük bir hizmetçi rolünü canlandıran sanatçı, Tevfik Bilge’nin turne tiyatrosunda profesyonel olarak oyunculuğa başladı.
Ayşen Gruda, Ankara Meydan Sahnesi’nde tanıştığı tiyatro oyuncusu Yılmaz Gruda ile 1965’te evlendi. Kızları Elvan doğunca bir süre tiyatroya ara veren Gruda, 1976’da boşandıktan sonra da eşinin soyadını kullanmaya devam etti.
Gruda ayrıca 1982’de “Çiçek Abbas”, “Doktor Civanım”, “Dolap Beygiri”, “Görgüsüzler”, 1983’te “Şekerpare”, 1984’te “Gırgıriyede Büyük Seçim”, 1985’te “Aşık Oldum”, “Uyanıklar Dünyası”, “Namuslu”, “Fakir Milyoner”, “Şendul Şaban”, 1986’da “Ağa Bacı”, 1987’de “Aile Pansiyonu”, “Seyyar Kamil”, 1988’de “Süper Baba”, 1993’te “Rumuz Sev Beni”, 1994’te “Şenlik Var”, 2003’te “Hababam Sınıfı Merhaba”, 2006’da “Dünyayı Kurtaran Adamın Oğlu”, “İlk Aşk”, “Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?”, “Keloğlan Karaprens’e Karşı” filmlerinde oynadı.
Usta sanatçı 2008-2018 arasında ise “Gece Gündüz”, “Kağıt”, “Pazarları Hiç Sevmem”, “Seni Seviyorum Adamım”, “Kötü Kedi Şerafettin”, “Dedemin Fişi”, “Sevgili Komşum” ve “Babamın Ceketi” filmlerinde izleyiciyle buluştu.
Ayşen Gruda, 2006’da Sadri Alışık Ödülleri’nde ve 2010’da Uluslararası Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu” ödüllerini alırken, 2012’de ise İstanbul Film Festivalinin “Onur Ödülü”nün sahibi oldu.