Barok sanatı bilhassa 16. yüzyılın sonlarına doğru İtalya’yı kasıp kavuran 19. yüzyıla kadar süregelen mimarlık, resim ve heykeltıraş alanında boy gösteren bir üslup olarak ortaya çıkan Barok tarzı akıl dışı süslemeler, abartılı kabartmalar ile kendini gösterir. Kökeni “barrueco” olan kelime İspanyolca da “işlenmemiş iri inci” anlamı taşır. Avrupa Orta Çağ’dan sonra gerçekleştirdiği aydınlanma ile hem sanatı hemde mimarisi adete birleştirip özgün çalışmalar ile gündeme gelmiştir. Bu sadece Avrupa ülkeleri için geçerli değil özellikle yakın komşusu Osmanlı Devleti kendi mimari eserlerinde bu üslubu benimsemiştir. Bilinen ilk Barok yapı, 1. Mahmut’un yaptırdığı Nuruosmaniye Camisi”dir. 1730-1750 yılları arasında Osmanlı Devleti Rokoko ile birlikte Barok tarzını sırasıyla getirmiştir. 1. Mahmut Osmanlı Devletini batılılaştıran ilk hükümdar statüsünde yer alır. Yapılan bu cami 1755’te bitmiş olup 2. Mahmut’un Nusretiye Camisi ile 1826’da sonlanır. Böylelikle Barok tarzı şehir mimarisinde egemen olur.
Osmanlı Devleti’nin yaptırmış olduğu birkaç mimari eser Barok tarzı kullanılmıştır. Nuruosmaniye Camisi, Laleli Cami, Ortaköy Cami, Dolmabahçe Sarayı ve Nusretiye Cami bu tarza örnek teşkil etmektedir.
Nuruosmaniye (Osmanlının Nuru) Camisi, Batılaşmada örnek gösterilen ilk eserlerden biri olmakla birlikte ismini cami içindeki ışıktan almaktadır. Aynı zamanda şeyhülislamlardan Hoca Sadeddin’ in eşi olan Hoca Fatma Hanım mescidi de yanında bulunmaktadır. Kare şekilde inşa edilen bu cami, beş sıra şeklinde 174 pencere ile aydınlanır. Bilhassa çok köşeli avluya sahip olmasıyla beraber mimaride tek örnek olup mihrabın çıkıntılı şekillenmesiyle de Barok tarzı kendisini gösterir. Osmanlı devletinde o zamana kadar inşa edilen diğer camilerden en büyük farkı belki de kurşun yerine taş alemdar kullanılmasıdır. Şadırvan yoktur abdestlikler yer alır.
Sonuç olarak Avrupa mimari alanlarda yeni üsluplar benimserken Osmanlı Devleti’ de bundan nasibini alır. Yenilenen kent düzeni ve eserler görsel şölen yaratmaktadır. Dini motifin farklı sanatı tarzı İstanbul’a yeni bakış açısı kazandırmıştır.
