Çankırı Karatekin Üniversitesi (ÇAKÜ) ve Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) işbirliğinde yürütülen çalışmada, kanser tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkilerinin azaltılmasına yönelik başarılı sonuçlar alındı.
MAKÜ Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Mehmet Emen ve ÇAKÜ Kimya Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Esra Demirdöğen öncülüğünde TÜBİTAK ve YÖK destekli proje kapsamında yürütülen çalışma sonucu, tedavi sırasında kullanılan kanser ilaçlarının hedef organa taşınarak kontrolünün sağlanmasıyla yan etkilerinin azaltılmasında başarı sağlandı.
Tamamen yerli ve milli imkanlarla yapılan çalışmanın başka ilaçlara da uygulanabilmesi hedefleniyor.
YAN ETKİSİ VE MALİYETİ DÜŞECEK
Prof. Dr. Mehmet Emen, kanser tedavisinde cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi gibi farklı yöntemler kullanıldığını söyledi. Kanser ilaçlarının geliştirilmesinin çok uzun ve maliyetli bir süreç gerektirdiğine işaret eden Emen, şöyle konuştu:
“Bunlar, özellikle suda az çözünebilen ilaçlardır. Suda az çözündüğü ve hedef organa gitmediği düşünüldüğü için bunların nitelikli nano gözenekli, yani hücreye yönelik taşınımının yapılması, ilacın etkin şekilde salınmasında yeni sistemlerin geliştirilmesi gerekmekteydi.”
Bu amaçlarla çalışma yaptıklarını aktaran Emen, az çözünen bu ilaçların kontrollü salınımla daha az miktarda vücuda verilmesi, böylece yan etkisinin azaltılması, aynı zamanda maliyetinin düşürülmesini hedeflediklerini anlattı.
PATENT İÇİN GİRİŞİMDE BULUNACAKLAR
Geliştirilen nano taşıyıcı sistemlerin farklı renklenmelere ve ışımalara sebep olan bazı bileşiklerin modifiye edildiğini dile getiren Emen, şunları kaydetti:
“Sadece bir taşıyıcı değil, aynı zamanda ışık altında renklenme yaparak ilacın hangi bölgeye gittiğini, hedef organa ulaşıp ulaşmadığını gözleyebileceğimiz bir sistem geliştirdik. Kendi tasarımımız olan, özellikle yeşil teknoloji kullandığımız süper kritik karbondioksit sistemiyle ilaçlar, taşıyıcılar içine yerleştirildi. Bu şekilde yaptığınızda kimyasal kullanmadığınız için çözücüden gelecek toksit etkiyi de ortadan kaldırmış oluyorsunuz.”
Emen, geliştirdikleri sistemin patentini almak için girişimde bulunacaklarını ifade etti.
EKONOMİYE KATKI SAĞLAYACAK
Demirdöğen de vaka sayısında her yıl yüzde 10 civarında artış olmasının kanseri hedef seçmelerinde etkili olduğunu anlattı. Kanseri hedef seçmelerindeki bir diğer etkenin konvansiyonel kemoterapinin belirli bir başarı göstermesine karşın kemoterapi yüzünden hastalığın aşılamaması olması olduğunu belirten Demirdöğen, çalışmanın ülke ekonomisine fayda sağlayacağını düşündüklerini sözlerine ekledi.
