Endekse göre Türkiye son beş yılda 9 puan kaybederek 14 basamak gerilerken Macaristan, Türkiye ile birlikte en fazla düşüş yaşayan ülkelerden oldu. Son beş yılda 8 puan kaybeden Macaristan 46 puanla 64’üncü sırada yer aldı.
Almanya merkezli ve 118 ülkede faaliyet gösteren örgütün 25 yıldır her sene yayımladığı Yolsuzluk Algı Endeksi’nin bu yılki verilerini kamuoyuyla paylaştığı bültende, Macaristan ve Türkiye’nin durumuna vurgu yapılarak şu ifadeler kullanıldı:
‘OTORİTER YÖNETİMLERDE YOLSUZLUK OLAYLARI DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR’
Küresel demokrasi verileriyle çapraz analize tabi tutulduğunda (endeks) yolsuzluk ile sağlıklı bir demokrasi arasındaki ilişkiyi açığa çıkarmaktadır. Güçlü ve kurumsal bir demokrasinin işlediği ülkeler endekste ortalama 75 puanla yer alırken, bu rakamın ortalamasının sorunlu demokrasilerde 49, otokratik eğilimler gösteren hibrid rejimlerde 35 ve en kötü durumdaki otokratik rejimlerde ise 30 olduğu görülmektedir.
“TÜRKİYE ‘KISMEN ÖZGÜR’ STATÜSÜNDEN ÖZGÜR OLMAYAN ÜLKELER KATEGORİSİNE GERİLEDİ”
Bu eğilimleri örnekleyecek olursak, Macaristan ve Türkiye endekste son beş yılda sırasıyla, sekiz ve dokuz puan kaybetmişlerdir. Aynı zamanda Macaristan, siyasi haklar açısından 1989’dan sonraki en düşük puanı kaydederken Türkiye de ‘kısmen özgür’ statüsünden ‘özgür olmayan’ ülkeler kategorisine gerilemiştir. Bu derecelendirme, söz konusu ülkelerdeki hukukun üstünlüğü ve demokratik kurumlardaki geriye gidişi yansıttığı gibi, bağımsız medya ve sivil toplumun hareket alanının keskin biçimde daraldığını göstermektedir.”
SİYASİ MUHALİFLER AÇISINDAN DA TEHLİKELİ
Bültende ayrıca, yolsuzluk olaylarının çok yaygın görüldüğü ülkelerin siyasi muhalifler açısından tehlike arz ettiği vurgulandı.
“Siyasi cinayetlerin gerçekte hükümetler tarafından onay gördüğü veya bizzat ısmarlandığı ülkelerin yolsuzluk endeksinde de dikkat çekici biçimde en fazla yolsuzluk görülen ülkeler arasında yer almaktadır.” denildi.
DANİMARKA İLK SIRADA
Endeksin ilk iki sırasında 88 ve 87 puanla Danimarka ve Yeni Zelanda, en sonunda ise sırasıyla 10 puanlı Somali, ile 13’er puanlı Güney Sudan ve Suriye yer aldı.
Yolsuzluk Algısı Endeksi’nde 2012 yılından bu yana, aralarında Arjantin ve Fildişi Sahili’nin de olduğu 20 ülke durumunu iyileştirirken Avustralya, Şili ve Malta’nın da içinde yer aldığı 16 ülke sıralamada geriledi.
ENDEKS ORTALAMASI 43 PUAN
2018 Yolsuzluk Algı Endeksi’nde en fazla puanı Batı Avrupa ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri alırken listelenen 180 ülkenin üçte ikisi 50 puanın altında kaldı, bu yılın endeks ortalaması 43 puan olarak gerçekleşti.
Avrupa ülkelerinin endeksteki ortalama puanı 66 oldu.
Bölgelere göre en düşük ortalamayı ise 32 puanla Sahra Altı Afrika ve 35 puanla ‘Doğu Avrupa ve Orta Asya’ elde etti.
ABD İLK 20’NİN GERİSİNE DÜŞTÜ, TÜRKİYE HIZLA GERİLİYOR
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) 71 puanla 2011 yılından sonra ilk kez endeksin ilk 20 basamağından geriye düşerek 22’inci sırada yer alması dikkat çekerken Brezilya da geçen yılki puanından iki puan daha az olmak üzere 35 puanla değerlendirilerek 105’inci sıraya geriledi.
Uluslararası Yolsuzluk Endeksi’nde 11 uluslararası kuruluş tarafından 180 ülkede yapılan 13 farklı araştırmanın bulguları baz alınıyor. Uzmanlar, iş dünyası ve sivil toplum örgütlerinin kamu sektöründeki yolsuzluk algısını ölçmek için 100’ün en düşük, 0’ın en yüksek yolsuzluk algısına denk sayıldığı 0-100 arasında derecelendirme sunan bir ölçek metedolojisi kullanıyor.
Türkiye’nin Yolsuzluk Algısı Endeksi puanı 2013 yılından beri dikkat çekici biçimde geriledi.Türkiye geçen yılın endeks sonuçlarında bir önceki yıla göre 6 basamak gerileyerek 180 ülke arasında 81. sırada yer almıştı.
