Devlet yönetimi yapısı, geleneksel yaklaşımlarda genellikle siyaset ve bürokrasi gruplarından oluşmaktadır. Ancak, yeni çağın devlet yönetimi anlayışı olan Merkez Anadolu Devlet Yönetimi Sistemi içerisinde devlet yapısı, bürokrasi ve siyaset kurumlarının yanı sıra teknokrasi ve devlet aklı gruplarını da içermektedir.
Yeni çağdaki devlet yönetimi yapısı, eski çağla karşılaştırıldığında aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Yeni çağda devlet yönetimlerinin bilgiye, özellikle de doğru bilgiye dayalı olması gerektiği düşünüldüğünde, teknokrasi kurumunun önemi daha iyi anlaşılmaktadır. Bu nedenle, danışman veya müşavir kadrolarında teknokratlara mutlaka yer verilmelidir.
Devlet aklı, devlet kurumlarının belirlenen kısa, orta ve uzun vadeli politika, strateji ve hedeflere uyup uymadığını denetleyen bir mekanizmadır. Uymadığı durumlarda, gerekli düzeltmeleri yapma yetkisine sahiptir. Devlet aklı, geçmişle bugünü, bugünle de geleceği bağlayan bir köprü işlevi görmektedir. Bu nedenle, siyaset ve bürokrasi kurumlarının üzerinde yer alarak görevlerini yerine getirmeleri büyük önem taşımaktadır.
Devlet aklı, daha önce soyut bir kavram olarak algılanmış ve zaman zaman siyaset ve bürokrasi kurumlarının hatalarını üstlenmiş bir yapıydı. Ancak yeni çağda, bu soyut kavram somut hale gelecek ve böylece siyaset ve bürokrasi, hatalarını devlet aklına atamayacaktır. Ayrıca, toplumda hayalet bir devlet aklı arayışı da sona erecektir.
Devlet aklı temsilcileri, devlet kurumları ve kuruluşlarında organizasyonun ikinci en yüksek pozisyonu olan genel sekreterlik veya denk unvanlarda yer alacaktır. Bu sayede, bir numaralı pozisyon değişse bile, devlet aklı temsilcisi görevine devam edebilecektir.
Kurumlarda sık sık siyasi değişimler yaşanmakta, bu durum bürokrasiyi de etkilemektedir. Bu tür değişiklikler, yöneticiler ve çalışanlar arasında güvensizlik hissi yaratabilir ve çalışma performansını olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, görevde kalmak için cesaret edilmesi gereken adımlar atılamayabilir. Devlet aklı temsilcisi, bu tür güvensizlik veya kaygılar taşımadan, devletin çıkarları doğrultusunda hareket etme özgürlüğüne sahip olacaktır. Bu durum, devlet aklı temsilcisinin siyaset ve bürokrasiden bağımsız bir şekilde hareket edebilmesi anlamına gelmektedir.
Devlet aklı temsilcisi, görev yaptığı kurumda yanlış giden durumları düzeltme konusunda hem kontrolör hem de icracı bir pozisyonda olacaktır. Kurumlarda bulunan iç kontrol müdürlükleri de bu temsilciye bağlı olacak ve kendisi de bir kontrolör olarak görev yapacaktır. Bu, denetim otoritesinin her zaman denetimlere hazırlıklı olmasını sağlayacaktır. Böylece, devlet yönetiminde sıfır hata programı başarılı bir şekilde uygulanabilecektir.
Devlet aklı, icracı olarak aktif olmasa da kontrolör olarak etkin bir rol üstlenecektir. Yanlış giden bir durum olduğunda, bu yanlışlık düzelene kadar aktif olarak sahada yer alacak, sonrasında tekrar kontrolörlük pozisyonuna dönecektir. Böylece, siyaset ve bürokrasi gruplarıyla sınırları aşmamış ve bir vesayet durumu oluşmamış olacaktır.
