Tarım ve Orman Bakanlığının da girişimleriyle uygun beslenme koşullarında büyütülen yerli alabalık türleri, “Karadeniz somonu” adıyla iç ve dış piyasada dikkatleri üzerine çekti.
Karasal çiftliklerde belli boya ulaşan alabalığın, daha sonra Karadeniz’deki çiftliklere alınarak daha hızlı büyümesi sağlanıyor. Böylece, genelde 250-300 gram ağırlığındaki alabalıklar 2-3 kilograma ulaşıyor.
Karadeniz’de Rize, Samsun, Sinop, Giresun ve Trabzon gibi illerde üretimi için altyapı oluşturulan alabalığın, özel yemlerle de pembe rengi elde ediliyor.
Bakanlık da somon ithalatının önüne geçen bu üretim için ilave destek sağlıyor. Alabalık için kilogram başına 75 kuruş destek veren Bakanlık, balığın daha büyük ağırlıklara ulaşması halinde 25 kuruş daha ilave destek veriyor. Buna göre, kilogram başına 1 lira destek alan Karadeniz somonu, 3 kilogramlık ağırlığa ulaştığında 3 lira destek alabiliyor. Bakanlığın, gelecek yıl büyük alabalık için sağlayacağı destek miktarını da artırması bekleniyor.
İstanbul Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Vehbi Merzeci, tatlı ve ardından tuzlu suda beslenerek somon boyutlarına ulaştırılan alabalığın, yurt dışında da ilgi çektiğini söyledi. Yurt dışı piyasasında daha çok büyük balık tercih edildiğini belirten Merzeci, “Alabalık ve somon akraba türler. Böylece bir bakıma ortaya somon balığı çıkmış oluyor. Geçmişte alabalıkta belli bir kilogramın üzerine ulaşamıyorduk. Balıkta istenen ağırlıklara ulaşılması için bu yöntem uygulanmaya başlandı. Artık bu balığı dünyanın birçok yerine gönderebiliyoruz.” dedi.
Küçük balıkların daha çok füme ve donmuş olarak Avrupa’ya satılabildiğine işaret eden Merzeci, Türkiye’ye, somonun büyük üreticileri olan Norveç ve Şili’ye rakip olma şansının doğduğunu bildirdi. Merzeci, “Alabalık, deniz tesislerinde büyütülerek, Japonya, Rusya ve Vietnam gibi ülkelere ihraç edilebilir hale geldi. Türkiye için yeni ve katma değerli bir ürün üretilmiş oldu. Yurt dışı fuarlarda bu balığın tanıtımına ağırlık veriyoruz.” diye konuştu.
Birlik verilerine göre, Karadeniz somonu, Vietnam, Endonezya, Rusya, Japonya, Belçika ve Birleşik Arap Emirlikleri başta olmak üzere 13 ülkeye ihraç ediliyor. Karadeniz somonu ihracatı, yılın 9 aylık döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre 3 kattan fazla artış gösterdi. Geçen yılın ocak-eylül döneminde 3 milyon 978 bin dolar olan ihracat tutarı, bu yılın 9 ayında 14 milyon 451 bin doları buldu. En fazla ihracat, 6,8 milyon dolarla Vietnam’a yapılırken, bu ülkeyi 2,9 milyon dolarlık ihracatla Endonezya izledi.
ANKARA/AA
