ALİ YILDIRIM/İSTANBBUL
Yüksek gıda fiyatlarıyla baş etmek için tanzim satış noktaları kuran Hükümet, bu modeli neredeyse bitirdi. Fiyatların rutin seyrine dönmesiyle birlikte tanzim satışı bir süre zincir marketler gerçekleştirdi. O dönemde uygulamaya dahil olan zincir marketler etiket uygulamasında satış zararı yaptığını tüketiciye gösteriyordu. Hatta BİM markası, 5 ay boyunca 4 liraya aldıkları ürünleri 2 liraya sattığını geçtiğimiz günlerde açıklamış ve tanzim satışın toplam 30 milyon TL’lik bir zararı olduğunu belirtmişti. Şimdilerde ise bu işi Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği (Tarım Kredi) bünyesinde ülkenin çeşitli yerlerinde kurulan noktalarda satış yapılıyor. Buradaki en büyük fark ise fiyatlar. Tanzim satış noktaları kadar uygun değil fakat, çiftçiden alınıp doğrudan aracısız tüketiciye sunuluyor.
Tanzim noktalarında en son 2019 Şubat ayında Toprak Mahsulleri Ofisi’nden alınıp satışa sunulan ürün fiyatlarına baktığımızda: Osmancık pirinç 6 TL, nohut 5.50 TL ve yeşil mercimek 4.50 TL’den etiketlendirilmişti. Aradan yaklaşık 9 aylık bir sürenin geçmesinin ardından Tarım Kredi Marketlerinde aynı ürünlerin fiyat etiketi, pirinçte 9.50 TL, nohutta 8.90 TL, yeşil mercimekte 8.50 TL’lik güncel rakamlar mevcut. Böylece doğal tanzim zinciri kurulmaya çoktan başlandığı görülüyor. Bu noktalarda toplamda 700 farklı ürün satışı gerçekleşiyor. Bu ürünlerin 300 çeşidi tamamen Tarım Kredi’ye ait. Diğerleriyse yine tamamen doğal Türkiye’nin dört bir yanındaki kooperatiflerin ürünleri. Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği (Tarım Kredi) Genel Müdürü Fahrettin Poyraz, çiftçinin ürettiği ürünleri doğrudan tüketiciyle buluşturabilmesini istediklerini belirterek “2017’de 1 şubeyle başlayan ve şu an 17’ye ulaşan, yıl sonuna kadar 50’ye çıkartacağımız market sayısını 2 yıl içerisinde 500’e ulaştıracağız” diye konuştu.
ÜRÜNLER 26 BİN MARKETTE VAR
Fahrettin Poyraz, Tarım Kredi’nin ürünlerinin yaklaşık 26 bin markette satıldığın belirterek, şöyle devam etti: “Her köşede bir marketimiz olsun istemiyoruz ama her ilde bir marketimiz olsun, çiftçi ürettiği ürünü doğrudan doğruya tüketiciyle buluşturabilsin istiyoruz. 2017’de 1 şubeyle başlayan şu an 17’ye ulaşan, yıl sonuna kadar 50’ye çıkartacağımız market sayısını 2 yıl içerisinde 500’e ulaştıracağız. 500 marketi Anadolu’nun ilçelerine doğru bir şekilde yaygınlaştırmak için planlama yapıyoruz.”
YÜZDE 100 FİYAT ARTIŞI
Tarımsal girdileri çiftçiye sağlamalarının yanı sıra çiftçinin ürettiği ürünleri de tüketiciye ulaştırmak için çaba harcadıklarını dile getiren Fahrettin Poyraz, söz konusu gayretlerini son birkaç yılda somut hale getirdiklerini söyledi. Poyraz, çiftçiden ürünü değerinde almaya özen gösterdiklerini belirterek, zaman zaman piyasadaki arz daralmasından kaynaklanan yüzde 100’e yakın fiyat artışlarını takip ettiklerini söyledi. Ürünün çiftçiye ve sonraki aşamalardaki maliyetlerinin belli olduğunu kaydeden Poyraz “Tüketiciye geldiği zaman bu maliyetlerin üzerinde aşırı bir kar oluşuyorsa arada birileri aşırı kazanç elde ediyor demektir. Üreticimizin hakkını koruduğumuz gibi tüketicinin de hakkını koruyarak ucuz, kaliteli ve doğal ürüne ulaşmalarını sağlamamız gerekiyor” diye konuştu.
