Soğuk Savaş yılları Türkiye için tam anlamıyla bir “yönünü seçme” dönemi oldu. İkinci Dünya Savaşı’ndan yorgun ve ekonomik açıdan zayıf çıkan bir ülke, bir anda iki süper gücün gölgesinde kaldı. Doğusunda kocaman Sovyetler Birliği vardı, batısında ise ABD’nin başını çektiği yeni bir blok yükseliyordu. Türkiye’nin yapabileceği en mantıklı hamle, güvenliğini garantiye almak için Batı’ya yanaşmak oldu.
Bu dönemde Türkiye’nin attığı adımlar bugün hâlâ tartışılıyor. NATO’ya giriş, Kore’ye asker gönderme, Marshall Planı yardımları… Bunlar bir yandan Türkiye’yi Batı dünyasıyla bütünleştirdi, diğer yandan da “ABD’ye fazla bağımlı hale geldik mi?” sorusunu beraberinde getirdi. Özellikle Marshall yardımlarıyla gelen traktörler, modernleşmenin simgesi olsa da, Türkiye’yi Amerikan mallarına açık bir pazar haline de getirdi.
Demokrat Parti dönemi ise dış politikada en hareketli yıllardı. Menderes yönetimi, Türkiye’yi sadece korunaklı bir cephe ülkesi değil, aynı zamanda bölgesel bir oyuncu haline getirmeye çalıştı. Balkan Paktı, Bağdat Paktı gibi girişimler, Türkiye’nin kendini sadece savunmada değil, bölgesel siyasetin merkezinde konumlandırma çabasını gösteriyor.
Genel tabloya baktığımızda, Soğuk Savaş Türkiye’nin dış politikada Batı’ya kesin olarak bağlandığı, “tarafsızlık” söyleminin sona erdiği bir dönem oldu. O günlerde alınan kararlar, aslında bugünkü Türkiye’nin NATO’daki yeri, ABD ile ilişkileri ve hatta bölgesel politikaları için hâlâ bir temel oluşturuyor.
